koolstofvoorraad

Een koolstofvoorraad is de hoeveelheid koolstof die vastgelegd is in een systeem op een bepaald moment. Koolstof komt in verschillende reservoirs voor: de atmosfeer (CO2), de biosfeer (vegetatie en organisch materiaal in levende planten en dieren en in humuslagen), de pedosfeer of bodem (organische koolstof in bodemlagen), en de hydrosfeer (oceaanwater en zeebodem) en in sedimenten. De grootte van de voorraad hangt af van de balans tussen opname (fotosynthese) en afbraak of afgifte (verbranding, mineralisatie). Koolstof wordt uitgedrukt in massa, meestal in ton koolstof (tC) of gigaton koolstof (GtC); voor vergelijking met CO2 wordt vaak met CO2-equivalenten gewerkt.

De koolstofvoorraden in biosfeer en bodem vormen de grootste opslagplaatsen in het huidige klimaat. Planten en bomen slaan CO2 op via fotosynthese; bodems bewaren koolstof in organische stoffen. Oceanen fungeren als een grote opslag maar kunnen koolstof teruggeven aan de atmosfeer bij opwarming of verzuring.

Veranderingen in koolstofvoorraad worden aangeduid als sequestratie (toename) of emissie (afname). Inzicht in koolstofvoorraden is cruciaal voor klimaatbeleid, omdat vergroting van de voorraad in bossen, veengebieden en bodems de concentraties CO2 in de atmosfeer kan verlagen.

Beheer en beleid richten zich op het beschermen en vergroten van koolstofvoorraden: behoud van bossen, herstel van veengebieden, duurzame landbouwpraktijken en bodembeheer. Uitdagingen zijn onder meer bosbranden, droogte, verzuring en landgebruiksveranderingen die voorraad kunnen laten afnemen.