interoperabele

Interoperabele beschrijft de eigenschap dat systemen, organisaties of apparaten zonder aanzienlijke aanpassingen met elkaar kunnen communiceren en samenwerken.

In de informatietechnologie en de digitale bestuurlijke sfeer betekent interoperabiliteit dat diverse systemen data en diensten kunnen uitwisselen en meteen kunnen gebruiken, dankzij gedeelde normen, open standaarden en gedefinieerde interfaces.

Binnen de ICT onderscheiden men doorgaans drie niveaus: syntactische interoperabiliteit, die betrekking heeft op dataformaat en protocollen; semantische interoperabiliteit, die garandeert dat data eenduidig begrepen wordt; en organisatorische interoperabiliteit, die samenwerking en governance regelt.

Voorbeelden zijn onder meer e-mail (SMTP/IMAP), het web (HTTP/HTML), gezondheidszorg (HL7, FHIR), financiën (SWIFT) en e-government. Deze woordsystemen demonstreren hoe open standaarden en gestandaardiseerde interfaces interoperabiliteit mogelijk maken over organisaties en grenzen heen.

Interoperabiliteit is van belang omdat het de efficiëntie verhoogt, kosten verlaagt, samenwerking tussen actoren vergemakkelijkt en innovatie stimuleert door hergebruik van data en diensten. Het ondersteunt ook grensoverschrijdende dienstverlening en digitale inclusie.

Uitdagingen bij interoperabele systemen zijn onder meer beveiliging en privacy, gegevenskwaliteit, governance, regelgeving, versiebeheer en semantische afstemming. De afhankelijkheid van open standaarden vereist voortdurende afstemming en onderhoud.

Standaarden en governance spelen een cruciale rol: open standaarden, interoperabiliteitstests, referentie-architecturen en certificering bevorderen compatibiliteit, terwijl samenwerking tussen publieke en private partijen de implementatie ondersteunt.