ikperspectief

Ikperspectief, ook wel het ik-vertellend perspectief genoemd, is een vertelwijze waarin gebeurtenissen in een verhaal worden beschreven vanuit de eerste persoon. De verteller noemt zichzelf met ik en participeert vaak als een personage in het verhaal.

Kenmerken van het ik-perspectief zijn onder meer subjectiviteit, nabijheid en beperkte kennis. De verteller geeft de lezer toegang tot zijn of haar gedachten en gevoelens, maar weet niet alles wat buiten de eigen ervaring gebeurt. De betrouwbaarheid kan variëren, omdat de verteller mogelijk bevooroordeeld is of gebeurtenissen interpreteert vanuit persoonlijke belangen en emoties.

Toepassingen vindt men vooral in fictie, memoires, dagboeken en autobiografische werken. Het kan de lezer een gevoel van intimiteit en directheid geven, doordat de verteller persoonlijke motivaties en herinneringen deelt. In film en media kan het ik-perspectief worden weergegeven met voice-over, dialogen in de eerste persoon of een subjectieve camerahoek die de ervaringen van de verteller volgt.

Voordelen van het ik-perspectief zijn onder meer snelle emotionele betrokkenheid, duidelijke motivatie en een persoonlijke toon. Nadelen zijn onder meer beperkt inzicht in gebeurtenissen die buiten de verteller om plaatsvinden en het risico van onbetrouwbare of vertekende waarneming.

Zie ook: derde persoonsperspectief, meerdere vertellers, onbetrouwbare verteller.