houtafwerkingen

Houtafwerkingen omvatten de middelen en technieken die op houten oppervlakken worden toegepast om het hout te beschermen, te kleuren en de uitstraling te bepalen. Het doel is zowel bescherming tegen slijtage, vocht en UV-licht als esthetiek, variërend van een onzichtbare beits tot een glanzende laklaag.

De belangrijkste categorieën zijn beits, olie, lak (vernis) en wax. Beits dringt in het hout en kleurt het terwijl de nerf zichtbaar blijft. Olie, zoals lijnolie of tungolie, dringt in en laat een warme, matte tot satijnachtige afwerking achter. Lak en vernis vormen een film op het oppervlak en bieden doorgaans meer slijtvastheid; lakken zijn er in verschillende glansgraden. Wax geeft een zijdeachtige toplaag en wordt vaak gebruikt als laatste afwerking of voor onderhoud. Shellac bestaat ook als natuurlijke afwerking. Tegenwoordig zijn watergedragen systemen populair vanwege lagere VOC-waarden, terwijl solventgedragen systemen vaak sterker zijn. Buitenafwerkingen bevatten meestal UV-stabilisatoren en extra water- of schimmelbestendigheid.

Voorbereiding is cruciaal: het oppervlak moet schoon en vlak zijn; doorgaans wordt licht geschuurd en ontvet. Toepassing gebeurt met kwast, doek of roller; droogtijden hangen af van product en omgeving. Meestal volgen meerdere lagen met tussenschuren. Onderhoud en herbehandeling zijn afhankelijk van de afwerking en blootstelling; intensief gebruik vereist regelmatige onderhoudsbeurten.

Bij de keuze spelen factoren mee zoals beoogd uiterlijk (mat, satijn, glans), duurzaamheid, onderhoudsbehoefte, ademend vermogen en milieu- en gezondheidsimpact (VOC-gehalte). Interieure afwerkingen vereisen doorgaans minder weerstand tegen vocht dan buitenafwerkingen, die speciaal zijn ontworpen tegen weersinvloeden, water en UV-licht.