hostfactoren

Hostfactoren zijn kenmerken van de gastheer die de kans op infectie, het ziekteverloop of de respons op behandeling beïnvloeden. Ze vormen in veel gevallen de tegenhanger van pathogenfactoren, zoals virulentie en transmissiesnelheid. Door rekening te houden met hostfactoren kan men het risico op ziekte beter begrijpen en interventies afstemmen.

De belangrijkste categorieën zijn intrinsieke factoren (leeftijd, geslacht, fysiologie en immuunsysteem), genetische factoren (polymorfismen die receptoren beïnvloeden, zoals CCR5-Δ32 bij HIV) en verworven factoren (immuunstatus, vaccinatiestatus, eerdere infecties en comorbiditeiten). Externe factoren omvatten voedingstoestand en deficiënties, leefstijl (roken, alcohol en drugs), medicatie en stress, plus blootstelling aan de omgeving. De menselijke microbiota is eveneens een belangrijke hostfactor die de kans op kolonisatie en ziekte kan moduleren.

Voorbeelden tonen de variatie: neonaten en ouderen hebben vaker een ernstige infectie; immunodefiëntie verhoogt de kans op complicaties. Genetische varianten kunnen receptorbinding en pathogeeninvasie beïnvloeden. Duffy-antigeennegatief vermindert vatbaarheid voor Plasmodium vivax. Maagsapniveau, slijmbarrières en ademhalingsweerstand beïnvloeden ook de weerstand. De samenstelling van de darm- en neus microbiota speelt een rol bij kolonisatie door ziekteverwekkers.

In de kliniek en in onderzoek worden hostfactoren gebruikt om risico’s te beoordelen, prognose te verbeteren en behandelingen te personaliseren. Ze vormen een belangrijk onderdeel van volksgezondheid en infectiepreventie. Het begrip benadrukt dat ziekte ontstaat uit de wisselwerking tussen gastheer en pathogeen en dat interventies vaak gericht moeten zijn op zowel pathogeen als host. Er zijn ook uitdagingen: factoren treden vaak samen op en variëren tussen populaties; er zijn privacy- en ethische overwegingen bij het gebruik van persoonlijke gezondheidsinformatie.