Home

hoofdwerkwoordsvormen

Hoofdwerkwoordsvormen zijn de vormen waarin hoofdwerkwoorden in het Nederlands kunnen voorkomen. Een hoofdwerkwoord (het werkwoord zelf zonder hulpwerkwoord) kan in verschillende tijden en wijzen verschijnen, vaak in combinatie met hulpenwerkwoorden. Deze vormen vormen het leeuwendeel van de finite en non-finite verbale bouwstenen in zinnen.

Infinitief

Het infinitief is de onbepaalde wijs van het hoofdwerkwoord, bijvoorbeeld werken, lezen, zijn. Het wordt gebruikt

Tegenwoordige tijd

De tegenwoordige tijd (ott) geeft aan wat er nu gebeurt. Voor elk persoon wordt het werkwoord vervoegd,

Verleden tijd

De verleden tijd (ovt) geeft aan wat in het verleden gebeurde. Weak- en strong-verbs veranderen soms de

Toekomende tijd

De toekomende tijd (futurum) wordt vaak gevormd met zullen, bijvoorbeeld ik zal werken, jij zult werken, hij

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is een niet-finite vorm die wordt gebruikt in combinatie met hebben of zijn

Tegenwoordige deelwoord en imperatief

Het tegenwoordige deelwoord (werkend, lezend) is een participium dat als bijvoeglijk- of bijwoordelijk gebruikt kan worden.

Overige vormen

Binnenzins: te-infinitief (om te werken) en de infinitief met te na bepaalde werkwoorden of constructies. Hoofdwerkwoordsvormen

in
combinatie
met
andere
werkwoorden
en
in
zinnen
als
het
doel
of
de
behoefte
aangeeft
(om
te
werken,
te
lezen).
bijvoorbeeld
ik
werk,
jij
werkt,
hij
werkt,
wij
werken,
jullie
werken,
zij
werken.
klinker,
en
veel
werkwoorden
krijgen
-de
of
-te
alssuffix,
bv.
ik
werkte,
jij
werkte,
wij
werkten.
Sterke
werkwoorden
kennen
klinkerveranderingen
(ik
liep,
jij
liep).
zal
werken.
In
gesproken
taal
wordt
soms
ook
gaan
+
infinitief
gebruikt
voor
nabije
toekomst
(ik
ga
werken).
om
voltooide
tijden
te
vormen
(ik
heb
gewerkt,
hij
is
gegaan).
De
meeste
werkwoorden
krijgen
een
ge-
prefix
en
eindigen
op
-d
of
-t;
onregelmatigheden
blijven
mogelijk
(geweest,
geweest).
Het
imperatief
(werk!,
lees!)
is
een
vorm
van
de
wijze,
niet
van
tijd.
variƫren
per
werkwoord
en
kunnen
onregelmatig
zijn.