hoofdwerkwoord

Hoofdwerkwoord is het semantische werkwoord in een zin: het woord dat de belangrijkste handeling of toestand uitdrukt en daarmee de kernbetekenis van de clause draagt. Het hoofdwerkwoord kan in verschillende vormen voorkomen, zoals een geconjugeerde (finite) vorm in eenvoudige zinnen of een niet-geconjugeerde vorm in samengestelde tijden, zoals infinitief of participeel.

Verschil met hulpwerkwoorden. Hulpwerkwoorden (hulpwerkwoorden) drukken grammaticale informatie uit, zoals tijd, aspect of modaliteit (bijv. hebben, zijn, kunnen, moeten, willen). Ze geven geen zelfstandig inhoudsbetekenis aan de handeling, maar ondersteunen het hoofdwerkwoord bij de constructie van de werkwoordfrase. In een samengestelde tijd vormt het hulpwerkwoord samen met het hoofdwerkwoord een werkwoordfrase, waarbij het hoofdwerkwoord vaak in de participiële vorm optreedt (bijvoorbeeld gegeten, gelopen).

Vormen en plaats in de zin. In een gewone hoofdzin zonder hulpwerkwoord staat het hoofdwerkwoord in de finite vorm op de tweede positie (bijv. Ik eet een appel). Als er een hulpwerkwoord aanwezig is, neemt dit meestal de tweede positie in, en verschijnt het hoofdwerkwoord als infinitief of participium aan het einde van de werkwoordfrase (bijv. Ik heb een appel gegeten). Met modale hulpwerkwoorden blijft het hoofdwerkwoord meestal in de infinitief: Ik zal gaan. In subordinate clauses staat het finite hoofdwerkwoord vaak aan het einde van de clause: Omdat hij morgen komt.

Voorbeelden. Ik eet een appel. Ik heb een appel gegeten. Ik zal naar huis gaan. Dat hij morgen komt. Hij kan zwemmen. Hiermee onderscheidt het hoofdwerkwoord zich duidelijk van de hulpwerkwoorden die grammaticale functies vervullen.