hoofdhalstumoren

Hoofd-hals tumoren zijn tumoren die voorkomen in het hoofd- en halsgebied, waaronder de mond, keel, neus- en neusholte, sinussen, strottenhoofd (larynx), speekselklieren en de schildklier. Zowel goedaardige als kwaadaardige tumoren komen voor, maar de meeste klinisch relevante tumoren zijn malign. De meeste maligniteiten ontstaan uit epitheelcellen en worden vaak aangeduid als hoofd-hals-kanker.

Veelvoorkomende typen zijn squameuze celcarcinomen van de mucosa in de mond, keel en strottenhoofd, en tumoren van de speekselklieren of schildklier. Goedaardige voorbeelden zijn onder andere papillomen en pleomorf adenomen van de speekselklieren. De totale groep omvat echter ook zeldzamere histologische subtypen zoals adenomata, karcinomen van de schildklier en lymfomen. Risicofactoren voor maligniteiten zijn onder meer roken, overmatig alcoholgebruik, HPV-infectie (vooral oropharynx), EBV bij bepaalde nasofaryngeale kankers, en blootstelling aan bepaalde chemicaliën of uv-licht (lipkanker).

Symptomen variëren met de locatie en kunnen bestaan uit een onverklaarbare knobbel in de hals, moeite met slikken, heesheid, aanhoudende keelpijn, loopneus met bloed, frequent niezen of neusverstopping, en zwelling of pijn in het hoofd- of halsgedeelte. Uitsluitend een arts kan een definitieve diagnose stellen.

Diagnostiek omvat grondig klinisch onderzoek, beeldvorming (CT, MRI en soms PET-CT), endoscopie en een biopsie met histopathologisch onderzoek. Het TNM-stadium bepaalt het behandelplan.

Behandeling is meestal multimodaal en afhankelijk van locatie en stadium. Mogelijke opties zijn chirurgie, radiotherapie, chemotherapie, gerichte therapie en immunotherapie. Doel is genezing waar mogelijk, behoud van functie en maximale kwaliteit van leven. Prognose varieert sterk per tumortype en stadium. Follow-up is noodzakelijk vanwege risico op recidief en late complicaties.