herberekening

Herberekening is het opnieuw berekenen van een financiële of statistische uitkomst op basis van gewijzigde gegevens, correcties of nieuwe aannames. De term komt van het voorvoegsel her- (opnieuw) en het werkwoord berekenen. In veel contexten betekent het dat een eerder vastgestelde waarde wordt herzien en aangepast.

Veelvoorkomende toepassingsgebieden zijn financiën en verzekeringen, belastingen en toeslagen, pensioenen en sociale uitkeringen, en ICT/gegevensverwerking. In elk van deze domeinen kan een herberekening ontstaan door gewijzigde inkomsten, gewijzigde regels of een correctie van fouten, waardoor het uiteindelijke bedrag of de uitkomst wijzigt.

Het proces omvat doorgaans: (a) vaststellen welke gegevens zijn gewijzigd of welke aannames zijn aangepast; (b) selecteren van het juiste rekenmodel; (c) uitvoeren van de herberekening; (d) beoordelen of de wijziging staatsrechtelijk en beleidstechnisch gegrond is; en (e) communiceren van het gewijzigde resultaat aan betrokkenen, met eventuele mogelijkheden tot bezwaar.

Belangrijke aspecten zijn transparantie, onderbouwing en verantwoording: betrokkene moet rekening houdend met privacy en gegevensbeveiliging kunnen verifiëren hoe de herberekening tot stand is gekomen, en vaak geldt een termijn waarbinnen bezwaar of beroep mogelijk is.

Voorbeelden: een pensioenuitkering kan worden herberekend na een correctie van dienstjaren of salarisafspraken; een fiscale toeslag kan wijzigen als het inkomen of gezinssituatie verandert; in ICT kan een model opnieuw worden uitgevoerd na een fout in de trainingdata.

Verschil met een foutcorrectie: een foutcorrectie adresseert een fout in het oorspronkelijke rekenresultaat; herberekening verandert de uitkomst op basis van gewijzigde gegevens of modellen.

Conclusie: herberekening is een terugkerend instrument om zorgvuldige en actuele bedragen te waarborgen, mits het proces transparant en rechtmatig wordt uitgevoerd.

---