groeikraakbeen

Groeikraakbeen is het kraakbeenweefsel dat zich in de groeischijven van botten bij kinderen en adolescenten bevindt en verantwoordelijk is voor de lengtegroei van botten. Bij langbenige botten ligt het tussen de epifyse aan de uiteinden en de metafyse in het midden van het bot. In volwassen botten is dit kraakbeen vrijwel volledig vervangen door bot, en blijft er een epifysaire lijn als restanten van de groeiplaats over.

Het groeikraakbeen bestaat uit meerdere zones met verschillende functies. In de rustzone blijven chondrocyten klein en relatief passief. In de proliferatiezone delen chondrocyten zich en vormen lange kolommen, waardoor kraakbeen door groei uitzet. In de hypertrofiezone groeien en rijpen de chondrocyten, waarna hun matrix wordt verkalkt en door vasculaire invasie wordt vervangen door botveriederingen. Dit proces van endochondrale ossificatie zet door totdat de groeiplaat sluit en de lengtegroei stopt.

De groei stopt meestal na de adolescentie, wanneer de groeiplaten sluiten en een epifysaire lijn achterblijft. Schade aan de groeiplaad kan leiden tot groeistoornissen, scheefgroei of verschil in lengte tussen ledematen. Salter-Harris fracturen zijn fracturen die de groeiplaat kunnen beschadigen en later groeiremmingen veroorzaken. De werking van groeikraakbeen wordt beïnvloed door hormonen (groeihormoon, IGF-1, geslachtshormonen), voeding en calcium- en vitamine D-status.