glutenallergie

Glutenallergie is een in de volksmond gebruikte term voor aandoeningen waarbij gluten, eiwitten uit tarwe, gerst en rogge, een reactie in het lichaam veroorzaken. De term verwijst vaak naar drie hoofdgroepen: coeliakie, tarwe-allergie en niet-coeliakie glutenovergevoeligheid (NCGS).

Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij blootstelling aan gluten leidt tot ontsteking en beschadiging van de dunne darm. Personen met genetische aanleg (HLA-DQ2 of HLA-DQ8) kunnen klachten krijgen zoals diarree, buikpijn, gewichtsverlies, bloedarmoede en vermoeidheid. De diagnose bestaat uit serologie (anti-tTG en anti-EMA) en bevestiging door dunne-darmbiopt. Behandeling: levenslang strikt glutenvrij dieet.

Tarwe-allergie is een IgE-gemedieerde allergie voor tarwe. Recepten treden vaak onmiddellijk op na inname en kunnen bestaan uit huiduitslag, zwelling, ademhalingsmoeilijkheden of anafylaxie. Diagnostiek omvat huidpriktesten en specifieke IgE-metingen; bij twijfel kan een gecontroleerde voedingsuitlokkingsproef nodig zijn. Behandeling: vermijding van tarwe en tarwebevattende producten, met een noodplan en soms adrenaline-autoinjector.

Niet-coeliakie glutenovergevoeligheid (NCGS) is een erkende aandoening waarbij gelijkaardige GI-klachten en extra-intestinale symptomen voorkomen zonder de kenmerken van coeliakie of tarwe-allergie. De diagnose is er een van uitsluiting en berust op verbetering van klachten bij een glutenvrij dieet en terugkeer bij herintroductie van gluten.

Prevalentie en diagnostische werkwijzen variëren; coeliakie komt wereldwijd naar verwachting bij circa 1% van de bevolking voor, tarwe-allergie minder vaak, en NCGS is moeilijker te kwantificeren. Glutengerelateerde aandoeningen vereisen vaak medische evaluatie en voedingsbegeleiding.