gesystematiseerd

Gesystematiseerd is een Nederlands voltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord van het werkwoord systematiseren, wat betekent het opzetten en ordenen volgens een systeem. Iemand of iets dat gesystematiseerd is, wordt in kaart gebracht, gecategoriseerd en gestandaardiseerd volgens vastgelegde regels of procedures. Het woord geeft aan dat er structuur ontstaat door systematiek en herhaalbaarheid.

Etymologisch komt het van het woord systeem en het suffix -iseren, met het achtervoegsel -d als voltooid deelwoord. In het gebruik drukt gesystematiseerd meestal een actieve inspanning uit om chaos te verminderen door een gestructureerde aanpak. Het kan zowel gaan over concrete dingen (gegevens, processen, archieven) als over abstracte concepten (een werkwijze, een classificatieschema).

Toepassingsvelden zijn onder meer onderzoek en data-analyse, administratieve processen, kwaliteitszorg, bibliotheek- en informatiemanagement, onderwijs en projectplanning. In deze contexten duidt gesystematiseerd vaak op standaardisatie, herhaalbaarheid en transparantie: procedures die consistent worden toegepast en waarvan resultaten reproduceerbaar zijn. Het woord kan een neutrale of positieve connotatie hebben, afhankelijk van of de systematisering als bevorderlijk voor efficiëntie en betrouwbaarheid wordt ervaren, of als beperkend en rigide.

Vertalingstechnisch wordt gesystematiseerd meestal vertaald als systematized of systematised, waarbij de kern blijft dat elementen volgens een systeem geordend zijn. In het Nederlands wordt vaak ook eenvoudig verwezen naar iets dat “gestructureerd” of “geordend volgens een systeem” is.