gepermissioneerd

Gepermissioneerd is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets expliciet toestemming heeft gekregen of toegang heeft verworven. Het is afgeleid van een werkwoordvormdie in praktijk vaak via een leenwoordmechanisme wordt gebruikt, en wordt vooral in informatica en gegevensbeheer aangetroffen. Iets dat gepermissioneerd is, bezit doorgaans de autorisaties die zijn vastgelegd in een toegangs- of beveiligingsbeleid.

In IT-contexten beschrijft gepermissioneerd meestal de toestand waarin een gebruiker, proces of systeemcomponent voldoet aan de vereiste toegangsrechten. Denk aan gepermissioneerde toegang tot documenten, databases, API’s of bronnen binnen een netwerk. Beheersystemen zoals RBAC (role-based access control) of ABAC (attribute-based access control) bepalen of iemand gepermissioneerd is om een bewerking uit te voeren. Gepermissioneerde entiteiten onderscheiden zich van niet-gepermissioneerde, die geen of beperkte toegang hebben.

In bredere discussie kan de term soms ter vervanging van of als vertaling voor het Engelse permissioned voorkomen, bijvoorbeeld bij het bespreken van toegangscontrole of beveiligde omgevingen. In bijvoorbeeld blockchain-terminologie wordt vaker gesproken van een “permissioned blockchain,” wat in het Nederlands vaak wordt aangeduid met “toegangsbeperkte” of “geautoriseerde” blockchain; daar is gepermissioneerd geen standaard, maar wel herkenbaar als leenwoord.

Let op: gepermissioneerd is geen gangbaar nationaal woordenboekbegrip en kan in verschillende teksten variëren in gebruik. Gebruikelijke Nederlandse alternatieven zijn geautoriseerd, toegestaan of toegangsbeperkt afhankelijk van de context.