geldelijke

Geldelijke is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat betrekking heeft op geld, financiën en waardebedragen. Het duidt op zaken die in financieel opzicht van belang zijn, zoals bedragen, vergoedingen of verplichtingen. In juridische en economische contexten wordt geldelijk vaak toegepast om te beschrijven wat in geld is uit te drukken of wat een financiële werking heeft.

Geldelijke uitdrukkingen komen veel voor in het recht en in financiële documenten. Voorbeelden zijn geldelijke schade, geldelijke vordering en geldelijke verplichting. Geldelijke schade verwijst naar financiële verliezen die iemand heeft geleden en waarvoor een vergoeding kan worden toegekend. Een geldelijke vordering is een claim die in geld kan worden vergoed, bijvoorbeeld een betaling die verschuldigd is. Een geldelijke vergoeding is een betaling die als compensatie voor geleden kosten geldt. Ook termen als geldelijke middelen of geldelijke begrotingen komen voor in administratieve en begrotingscontexten.

Wat betreft oorsprong en vorm: geldelijke is afgeleid van geld (money) met het achtervoegsel -elijk; de vorm wordt gebruikt vóór een zelfstandig naamwoord en fungeert als attributieve bijvoeglijke bepaling (bijv. geldelijke schade). In neutrale of formele taal kan ook gesproken worden van financiële of monetaire aangelegenheden; geldelijk of geldelijke termen zijn dan enigszins formeler en vaker aangetroffen in juridisch en administratief taalgebruik.

Verwante termen omvatten pecuniary (Engels), financieel en monetair. Deze woorden overlappen in betekenis maar dragen nuance: geldelijk verwijst expliciet naar geldbedragen, betalingen en verplichtingen, terwijl financieel of monetair soms een bredere financiële context beschrijven. Niet-financiële of immateriële schade wordt doorgaans anders uitgedrukt (bijv. niet-financiële of immateriële schade).