enigszins

Enigszins is een Nederlands bijwoord met de betekenis “tot op zekere hoogte” of “enigszins”: het duidt een matige mate van nuance of terughoudendheid aan bij een bewering. Het fungeert als hedge, waarmee iemand een stelling zachter maakt dan een directe uitspraak.

Het gebruik verschilt in toon en positie. Meestal staat enigszins vóór het woord dat het wijzigt, bijvoorbeeld: “Dat is enigszins waar,” “Het is enigszins mogelijk dat dit klopt,” of “De resultaten zijn enigszins teleurstellend.” Het kan ook een hele zin modificeren, zoals in “Dat is enigszins fout.” In negaties wordt zelden het hele spectrum ontkent; vaak volstaat “niet enigszins” om een mildere ontkenning aan te geven, hoewel in gebruikstaal vaker eenvoudiger lagere intensiteit voorkeur heeft (bijvoorbeeld “niet helemaal”).

Register en varianten. Enigszins heeft een formeel of schriftelijk karakter en komt veel voor in academische, journalistieke of beleidsmatige teksten. In alledaagse spraak is men geneigd vaker “een beetje” te zeggen, wat een minder hedging maar grotere directheid oplevert. Andere hedges met soortgelijke functie zijn “een beetje” en “tamelijk” (waarbij tamelijk doorgaans een sterkere mate impliceert).

Etimologie. Enigszins is samengesteld uit enig (betekent een zekere mate of een zeker) en zin(s) (verwijzend naar betekenis of zin). Het duidt letterlijk op “tot op zekere zin” en is gangbaar in het moderne Nederlands als een aanduiding van nuance.

Zie ook. In zekere zin is een verwante uitdrukking die dezelfde intentie van nuance biedt, terwijl Engelse lezers vaak vertalen met “to some extent” of “somewhat.”