filtervoeding

Filtervoeding is een voedingsstrategie waarbij organisme voedseldeeltjes uit water halen door water door een filtrerende structuur te laten passeren. Deze methode komt voor bij veel aquatische dieren en sommige invertebraten en maakt gebruik van de overvloed aan microscopisch plankton in zowel mariene als zoetwateromgevingen. Filtervoerders kunnen grote volumes water verwerken, waardoor ze voedsel kunnen onttrekken uit omgevingen waar prooi klein en wijd verspreid is.

Enkele belangrijke groepen die filtervoeding toepassen, omvatten onder meer mosselen en oesters (tweekleppigen), baleenwalvissen, flamingo’s, sponzen en bepaalde rogachtige dieren. Bij tweekleppigen stroomt het water via de in- en uitgaande siphon naar de kieuwen; slijm en trilhaartjes op de kieuwen vangen deeltjes en transporteren die naar de mond. Baleenwalvissen nemen water in en persen het terug langs baleenplaten die krill en andere kleine prooi vasthouden terwijl het water eruit stroomt. Flamingo’s filteren door hun bekkens met lamellae langs de modder of ondiep waterplaat, zodat kleine organismen worden vastgehouden. Spongen laten water door een kanaalsysteem stromen; choanocyten vangen micro-organismen uit het binnengedrongen water. Mantarays en sommige rogachtige dieren gebruiken gillrakers om plankton te vangen tijdens het zwemmen.

Ecologische rol en kenmerken: filtervoeding levert een belangrijke bijdrage aan voedselnetwerken door de productie van plankton effectief te benutten. De efficiëntie hangt af van waterkwaliteit en beschikbaarheid van deeltjes; vervuiling, sedimentatie en klimaatverandering kunnen de filtercapaciteit en voedselbronnen verminderen. Filtervoeders kunnen ook fungeren als indicatoren voor waterkwaliteit.