exhalatie

Exhalatie, in de ademhaling ook expiratie genoemd, is de fase waarin lucht uit de longen wordt verdreven. Bij een rustige ademhaling is exhalatie meestal passief: de longen en de borstwand keren terug naar hun rustpositie door elastische terugslag, waardoor de intrapleurale druk toeneemt en lucht naar buiten stroomt. Bij inspanning of onder bepaalde omstandigheden kan exhalatie actief zijn: de buikspieren en de inwendige tussenribspieren trekken samen om de borstkast verder samen te drukken, waardoor lucht sneller en dieper kan worden uitgeademd.

Regulatie: de ademhaling wordt geregeld door het ademhalingscentrum in de hersenstam (medulla oblongata en pons). Chemoreceptoren in de hersenstam en in de halsslagaders en aorta controleren de CO2- en pH-niveaus en sturen signalen die de ademdiepte en -snelheid aanpassen. Het centrale zenuwstelsel maakt ook volitionele controle mogelijk via de motorische cortex, wat ademen onder bewuste controle mogelijk maakt (bijvoorbeeld bij ademhalingsoefeningen, zingen of spreken).

Functie: exhalatie is essentieel voor de uitscheiding van kooldioxide, een afvalproduct van cellulaire aerobe metabolisme, en voor het handhaven van de zure- en basenbalans van het bloed. Daarnaast speelt uitgeademde lucht een rol bij stemvorming, hoesten en bij het reguleren van longvolumes.

Klinische notities: verstoringen in exhalatie kunnen voorkomen bij longaandoeningen zoals obstructieve ademhalingsstoornissen, waarbij uitademing bemoeilijkt wordt. Ook neurologische aandoeningen en ernstige metabole of longziekten kunnen de ademhalingscontrole beïnvloeden.