dubbelbeeld

Dubbelbeeld, ook wel diplopie genoemd, is het waarnemen van twee afbeeldingen van één object. Er bestaan twee hoofdvormen: monoculair diplopie en binoculair diplopie.

Monoculair diplopie treedt op wanneer maar één oog wordt gebruikt. Het verdwijnt meestal wanneer het afwijkende oog wordt bedekt. Veel voorkomende oorzaken zijn refractieve fouten (ongecorrigeerde bijziendheid of verziendheid), cataract, cornea- of lensafwijkingen, of andere oogoppervlakken die visionele waarneming verstoren. Behandeling is gericht op de onderliggende oorzaak, bijvoorbeeld correctie met brillen of contactlenzen, of chirurgische behandeling van cataract of corneale afwijkingen.

Binoculair diplopie verdwijnt meestal wanneer een van de ogen wordt gesloten en ontstaat door een gebrek aan uitlijning van beide ogen. Oorzaken zijn onder meer strabismus (scheelzien), craniale zenuwpijn (bijv. III-, IV- of VI-zenuw), neurologische aandoeningen zoals beroerte of multiple sclerose, myasthenia gravis, Thyoid-oogziekte of orbitale aandoeningen. De klachten kunnen afhankelijk van de richting van de blik wisselen. Diagnostiek omvat het cover- en prismatest, onderzoek van de oogbewegingen, pupilonderzoek en neurologisch onderzoek; beeldvorming (MRI/CT) kan nodig zijn bij verdenking op neurologische oorzaak en bloedonderzoek kan helpen bij MG of endocriene oorzaken.

Behandeling is afhankelijk van de oorzaak. Monoculair diplopie wordt gericht behandeld door correctie of het herstellen van het oogoppervlak. Binoculair diplopie kan prismaglas, een patch, botox of chirurgie van de extraoculaire spieren omvatten, terwijl onderliggende aandoeningen zoals MG of thyroïd-gerelateerde aandoeningen medisch behandeld worden. Prognose varieert; sommige oorzaken verbeteren spontaan, anderen vereisen langdurige aanpassing of chirurgie.