doseringsvorm

Doseringsvorm, ook wel toedieningsvorm genoemd, verwijst naar de fysieke vorm waarin een geneesmiddel wordt geleverd voor toediening. Ze bepaalt hoe het geneesmiddel wordt toegediend, welke route mogelijk is (bijv. oraal, topicaal, parenteraal) en hoe snel het zich in het lichaam vrijgeeft en opneemt. De keuze van de doseringsvorm hangt af van de medicatie, de gewenste werking, stabiliteit en de behoeften van de patiënt.

Veelvoorkomende doseringsvormen zijn onder te verdelen in vaste, vloeibare en semi-vaste vormen. Voorbeelden van vaste vormen zijn tablet en capsule; vloeibare vormen omvatten oplossingen, suspensies en emulsies; semi-vaste vormen zijn zalf, crème en gel. Andere vormen zijn inhalatieproducten (poeders of nevels), injecteerbare vloeistoffen voor toediening via parenterale routes, en lokale of transdermale vormen zoals pleisters. Zetpillen vallen onder rectale of vaginale toedieningsvormen.

Daarnaast onderscheidt men afgiftevormen op basis van farmacokinetisch gedrag: onmiddellijke afgifte versus verlengde afgifte (extended-release of depotvormen). De doseringsvorm heeft invloed op de snelheid en omvang van absorptie, de benodigde dosering en de therapietrouw van de patiënt.

Kwaliteit en regelgeving spelen een grote rol: doseringsvormen moeten voldoen aan pharmacopeeïsche normen en reglementaire eisen met betrekking tot uniformiteit van dosering per eenheid, stabiliteit, houdbaarheid, verpakking en labeling. Een correcte doseringsvorm draagt bij aan veiligheid, effectiviteit en gebruiksgemak in de klinische praktijk.