districtverwarmingssysteem

Een districtverwarmingssysteem, ook wel stadsverwarming genoemd, is een centraal georganiseerde manier van warmtevoorziening waarbij warmte in een centrale installatie wordt geproduceerd en via een netwerk van geïsoleerde leidingen naar meerdere gebouwen wordt getransporteerd voor ruimteverwarming en warm tapwater.

Het systeem bestaat uit drie hoofdonderdelen: warmteopwekking in een centrale installatie (bijvoorbeeld een warmtekrachtcentrale, biomassacentrale, geothermiebron of afvalwarmte-installatie), het distributienet van geïsoleerde aanvoer- en retourleidingen, en de afgiftepunten in gebouwen (warmtewisselaars, installaties voor centrale verwarming en tappunten). Daarnaast spelen meet- en regeltechniek, energieprestaties en soms opslag een rol.

Werking: de centrale installatie levert warmte aan het netwerk en verwarmt het water in de leidingen. Dit water circuleert onder druk door het netwerk en levert warmte af aan individuele gebouwen via warmtewisselaars. De temperatuur en volumestroom worden afgestemd op de vraag, vaak met hulp van zones en thermostaatkranen. In veel systemen wordt ook gecombineerde warmte en kracht (CHP) toegepast, zodat elektriciteit samen met warmte wordt geproduceerd.

Toepassingsbronnen: biomassa, afvalwarmte, geothermie, warmtepompen, aardgas of olie als back-up, en in toenemende mate restwarmte uit industriële processen of vergistingsinstallaties. De mix verschilt per regio en milieureguleringen worden steeds strenger.

Voordelen en uitdagingen: districtverwarmingssystemen kunnen energie‑ en CO2‑efficiënter zijn en lokale emissies beperken, vooral bij grootschalige toepassing en duurzame bronnen. Ze vereisen aanzienlijke investeringen, hebben netwerkverliezen en kunnen afhangen van één leverancier of prijs. De kosten voor getransporteerde warmte en de leveringszekerheid hangen af van regie, marktvoorwaarden en regulering.

Veelvuldig toegepast in Europese landen zoals Zweden, Denemarken, Nederland en delen van Duitsland, vooral in stedelijke gebieden met koud klimaat. Ze dragen bij aan decarbonisatie en stedelijke hernieuwbare warmteprojecten.