distilleren

Distilleren is een scheidingsproces waarbij een mengsel wordt verwarmd totdat de vluchtigste stof verdampt. De damp wordt gecondenseerd en verzameld, waardoor delen van het mengsel gescheiden kunnen worden op basis van verschil in kookpunten. Het proces kan ook worden gebruikt om iets zuiverder te maken of om specifieke componenten te scheiden.

Bij eenvoudige distillatie gebeurt de scheiding op basis van één kookpunt, terwijl fractionele distillatie gebruikmaakt van een distillatiekolom. Door herhaalde verdamping en condensatie in de kolom kan een betere scheiding worden bereikt. Stoomdistillatie gebruikt stoom om kookpunten te verlagen, wat gunstig is voor hittegevoelige stoffen zoals etherische oliën. Vacuümdistillatie verlaagt de druk, zodat verhitting onder lage temperatuur plaatsvindt en thermisch gevoelige stoffen minder worden aangetast.

De belangrijkste onderdelen van een distillatieopstelling zijn een kookvat (of boiler), een hoofd en/of kolom, een condensor en een opvangbak. Een thermometer geeft de temperatuur van de damp aan. In laboratoria wordt meestal glazen of roestvrijstalen apparatuur gebruikt; industriële installaties zijn veel groter en bevatten vaak een lange kolom, koelsystemen en opslagfaciliteiten.

Toepassingen van distilleren zijn breed: productie van alcoholische dranken, zuivering van oplosmiddelen en chemicaliën, extractie van essentiële oliën en geurstoffen, en raffinage in de olie- en chemische industrie. De methode speelt ook een rol in onderzoek en productontwikkeling.

Historisch gezien ontwikkelde distillatie zich vanuit de oudheid en middeleeuwse alchemie, met belangrijke verbeteringen in de 19e eeuw door de komst van fractionele kolom. Veiligheidsaspecten omvatten brand- en explosiegevaar, dampen en hoge temperaturen, dus passende ventilatie en beschermende maatregelen zijn essentieel.