diacritische

Diakritische tekens zijn tekens die aan letters worden toegevoegd om de uitspraak, toon, lengte of betekenis van een woord te wijzigen. Ze komen voor in veel talen die het Latijnse alfabet gebruiken en in verschillende andere scripts. Diakritische tekens kunnen boven, onder of door een letter heen geplaatst worden en bestaan vaak uit samengestelde tekens of precomposed letters.

Voorbeelden zijn onder meer het acute accent (á, é) en het grave accent (à, è) om klankwaarde of klemtoon aan te geven, het circumflex (â, ê), het tilde (ñ, ã) en het umlaut of diaeresis (ö, ü) om klank of onderbreking tussen klinkers aan te geven. De cedilla (ç) verandert meestal de uitspraak van de c, het ogonék (ą, ę) geeft soms nasalisatie aan, en de háček of caron (č, š, ž) duidt vaak een palatalisatie of stemmingsverandering aan. Het ring-teken (å) en macron (ā) en breve (ă) beïnvloeden ook klanklengte, kwaliteit of articulatie. In sommige talen, zoals Vietnamees, geven diakritische tekens toon en toonhoogte aan, terwijl i- en dot-dopjes in Turkse en andere talen de uitspraak van bepaalde letters bepalen.

In digitale tekst kunnen diakritische tekens als één enkel samengestelde teken voorkomen of als combinatie van een basisteken plus een diakritisch teken worden weergegeven. Unicode ondersteunt grote aantallen diakritische tekens en voorziet in normalisatievormen zoals NFC en NFD om tekstreeks consistent te houden.

Diakritische tekens spelen een belangrijke rol in orthografie, duidelijkheid van uitspraak en betekenisverschil tussen woorden. Zij beïnvloeden onder andere spelling, sortering en zoekopdrachten in tekstverwerking en linguïstische analyse. Zie ook orthografie, diakritische tekens en Unicode.