desidentificatie

Desidentificatie is het proces waarbij persoonlijke identificerende informatie uit gegevens of documenten wordt verwijderd, gewijzigd of vervangen om de identiteit van betrokkenen te beschermen. Het doel is om gegevens bruikbaar te maken voor analyse, onderzoek of publieke dienstverlening zonder dat individuen gemakkelijk kunnen worden herleid tot hun persoonsgegevens. Desidentificatie staat in nauw verband met, maar verschilt van, pseudonimisering en anonimisering: bij pseudonimisering worden directe identificatoren vervangen door codes, terwijl de sleutel apart bewaard blijft; bij anonimisering wordt geprobeerd om heridentificatie zodanig onmogelijk te maken dat dit praktisch niet lukt.

Technieken van desidentificatie omvatten het verwijderen van directe identificatoren (naam, adres, geboortedatum), het generaliseren of aggregeren van details (bijvoorbeeld leeftijd in banden, geografische opkomst op een hoger niveau), data masking, tokenisatie, encryptie en waar mogelijk differential privacy. Vaak wordt een combinatie van maatregelen toegepast om zowel privacy te vergroten als data bruikbaar te houden voor statistische analyses en modellenontwikkeling.

In de Europese Unie valt desidentificatie onder de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). Gedesidentificeerde gegevens kunnen in sommige gevallen minder strikte bescherming krijgen, maar de mate van bescherming hangt af van de kans op re-identificatie via koppeling met andere bronnen. Organisaties voeren doorgaans een privacy impact assessment uit en sluiten formele afspraken over data-uitwisseling en beveiliging.

Risico’s blijven bestaan: ondanks maatregelen kan re-identificatie nog steeds mogelijk zijn door aanvullende data of geavanceerde koppelingen. Daarom is governance essentieel, met duidelijke verantwoordingslijnen, documentatie van toegepaste methoden en afwegingen tussen privacy en bruikbaarheid van data.