defamatie

Defamatie is het maken of publiceren van onware uitspraken over een persoon of organisatie die diens reputatie schaadt. Dit kan mondeling gebeuren, bijvoorbeeld in een gesprek of tijdens een toespraak, of schriftelijk en publiekelijk via media, een website of sociale netwerken. Defamatie kan ook online plaatsvinden, doordat informatie wordt gedeeld of gepubliceerd op internet.

Om als defamatie te worden beschouwd, bestaan doorgaans drie hoofd elementen: de verklaring moet over een persoon of organisatie gaan, hij moet aan een derde partij worden gepubliceerd, en de onwaarheid moet schade toebrengen aan reputatie. Vaak geldt bovendien dat de betrokkene bewuste of nalatige fout moet maken. De exacte vereisten variëren per rechtsgebied; sommige systemen maken onderscheid tussen mondelinge laster en schriftelijke smaad of hanteren verschillende normen voor schuld en bewijslast.

Verweren tegen defamatie zijn onder meer de waarheid van de bewering, mening of waardering over zaken van publieke interesse als het op feiten gebaseerd is, privilege (zoals officiële verklaringen of rapportages die vrij kunnen worden verspreid), en toestemming van de betrokkene. In sommige gevallen kan ook de beperking van publicatie of de bron van de informatie een verweer vormen.

Remedies bestaan meestal uit civiele schadevergoeding en mogelijk een bevel tot rectificatie of excuses; in sommige rechtsgebieden kan defamatie strafrechtelijk worden aangepakt met boete of, bij ernstige gevallen, gevangenisstraf. De opkomst van internet en sociale media heeft defamatie ook online relevanter gemaakt, met aandacht voor verantwoording van platforms en snelle correctie of verwijdering van onjuiste beweringen.