datadiefstal

Datadiefstal is het onrechtmatig verkrijgen of buitmaken van gegevens door iemand zonder toestemming. Het kan gaan om persoonlijke gegevens van burgers (zoals naam, adres, identificatienummers, financiële gegevens), maar ook om bedrijfs- of organisatorische gegevens zoals klantbestanden, contracten, intellectueel eigendom of handelsgeheimen.

Veelvoorkomende methoden zijn onder meer hacking via kwetsbaarheden of brute force, phishing en social engineering, malware zoals spyware en ransomware, insider threats, en diefstal of verlies van draagbare apparaten. Onoplettendheid met wachtwoorden en onbeveiligde netwerken vergroten het risico.

Motivaties variëren van financieel gewin en espionage tot concurrentievoordeel of reputatieschade.

Gevolgen kunnen privacy-schending en identiteitsdiefstal zijn, plus financiële verliezen, operationele verstoringen en reputatieschade voor individuen en organisaties. Voor organisaties kunnen ook wettelijke sancties en hoge remediatiekosten volgen.

Wettelijk kader: op EU-niveau vallen persoonsgegevens onder de AVG/GDPR en de bijbehorende implementatie in Nederland (Uitvoeringswet AVG). Daarnaast geldt een meldplicht datalekken wanneer persoonsgegevens zijn getroffen. Strafrechtelijk kunnen datadiefstal en gerelateerde handelingen worden vervolgd onder het wetboek van strafrecht en bepalingen inzake computercriminaliteit. Organisaties worden aangemoedigd om passende beveiligingsmaatregelen te nemen en incidenten tijdig te melden.

Preventie en reactie: encryptie van gevoelige data, sterke authenticatie, minimaal toegangsrecht (least privilege), patchbeheer, netwerksegmentatie, regelmatige audits en security awareness. Bij een incident geldt een gestructureerde reactie, forensisch onderzoek en herstel van systemen en gegevens.

Let op het verschil met een datalek, dat doorgaans een onbedoelde openbaarmaking of verlies is in tegenstelling tot een doelgerichte diefstal.