cognitiefgedragstechnische

Cognitiefgedragstechnische is een Nederlandse term die wordt gebruikt om interventies, diagnostiek en theoretische kaders aan te duiden die cognitieve processen combineren met gedragsmatige technieken. Het woord is opgebouwd uit cognitief (met betrekking tot cognitie) en gedragstechnisch (gericht op gedrag en de technicaliteit van gedragsverandering) en ligt dicht tegen cognitieve gedragstherapie aan, meestal afgekort als CBT in het Nederlands.

In de praktijk verwijst de term naar een benadering waarin gedachten, overtuigingen en attenties worden onderzocht en uitgedaagd, terwijl tegelijkertijd concrete gedragsinterventies worden toegepast. Het doel is om maladaptieve denkpatronen te corrigeren en gedrag te vormen dat gezonder of adaptiever is. Belangrijke principes zijn psycho-educatie, zelfmonitoring, experimenteel leren en systematische blootstelling aan problematische stimuli of situaties.

Typische technieken die onder cognitiefgedragstechnische werkwijzen vallen, zijn onder meer cognitieve herstructurering, gedragsmatige experiments en exposure, gedragsmodelling, bekrachtiging van gewenste gedragingen en vaardigheidstraining zoals probleemoplossing en assertiviteit. Deze combinatie maakt het mogelijk om klachten effectief aan te pakken bij een breed scala aan problematieken, zoals angststoornissen, depressie, fobieën en probleemgedrag bij kinderen en adolescents.

De term wordt vooral gebruikt in klinische psychologie, (ortho)pedagogiek en revalidatie, maar kan ook in onderwijs- en organisatiecontexten voorkomen waar gedragsverandering en cognitieve processen samen komen. Ondanks de nuance tussen het algemene label en specifieke therapievormen, verwijst cognitiefgedragstechnische meestal naar praktische, evidente benaderingen die denken en handelen integreren in huidezamenhang en behandeltrajecten.