bèta13glucaan

Bèta-1,3-glucaan, vaak geschreven als β-1,3-glucaan, is een polysaccharide opgebouwd uit D-glucose-eenheden die met β-1,3-bindingen aan elkaar zijn gekoppeld. Veel schimmel- en gistglucanen bevatten daarnaast β-1,6-bindingen waardoor een vertakt netwerk ontstaat. Glucanen uit granen zoals haver en gerst bestaan doorgaans uit een combinatie van β-1,3- en β-1,4-bindingen.

Natuurlijke bronnen en structuur: β-1,3-glucaan komt vooral voor in de celwanden van fungi en gisten (bijv. Saccharomyces cerevisiae en paddenstoelen). De biosynthese gebeurt via enzymen zoals β-1,3-glucaan-synthase; afbraak vindt plaats door β-1,3-glucanases. Commerciële preparaten worden vaak gewonnen uit gisten of paddenstoelen.

Fysiologische rol: voor schimmels dient β-1,3-glucaan als structureel materiaal. Bij mensen kan β-1,3-glucaan worden herkend door immuunsysteemreceptoren zoals Dectin-1, wat leidt tot activatie van macrofagen en cytokineproductie. Deze interacties vormen de kern van onderzoeksinteresse naar immunomodulatie en adjuvante toepassingen.

Toepassingen en gezondheidseffecten: glucanen met β-1,3/β-1,4-bindingen uit haver en gerst fungeren als oplosbare voedingsvezels en kunnen bijdragen aan verlaging van LDL-cholesterol en verbetering van de glycemische respons. β-1,3-glucanen uit schimmels worden onderzocht als immuunstimulerende ingrediënten en adjuvanten, met bewijs dat varieert naar samenstelling en context. Regulering verschilt per land.

Veiligheid: over het algemeen worden β-glucanen als veilig beschouwd bij geautoriseerde doseringen. Allergische reacties zijn zeldzaam maar mogelijk bij bepaalde extracten. De bioactiviteit hangt af van moleculaire massa, vertakking en glucaanstype.