bufferoverschrijding

Bufferoverschrijding is een fout in software bij het schrijven van data naar geheugen waarin meer gegevens worden opgeslagen dan de gereserveerde buffer kan bevatten. Dit leidt tot geheugenbeschadiging, onvoorspelbaar gedrag van het programma en kan in sommige gevallen veiligheidsproblemen veroorzaken.

De fout ontstaat vooral in talen zonder automatische boundariescontrole, zoals C en C++, en bij onzorgvuldig gebruik van functies die data kopiëren of formatteren zonder voldoende bounds-checks. Voorbeelden van risicovolle patronen zijn oncontroleerde kopieën van lange invoer of off-by-one fouten die de bufferlimiet overschrijden.

Gevolgen kunnen variëren van een crash en geheugenbeschadiging tot uitvoering van arbitraire code, wat aanvallercontrole over het systeem kan opleveren, escalatie van bevoegdheden of denial of service. De ernst hangt af van factoren zoals de locatie van de buffer (stack- of heap-gebaseerd), het soort overflow en de aanwezige beveiligingen.

Mitigaties omvatten het gebruik van talen met geheugenveiligheid of streng bound-checking, zinvolle invoervalidatie en het vermijden van gevaarlijke functies. Technische maatregelen bestaan onder meer uit stack canaries (guard bytes), address space layout randomization (ASLR), niet-uitvoerbare geheugenpagina’s (NX/DEP) en versterking van uitvoerbare bestanden (RELRO). Ontwikkelingspraktijken zoals code-audits, fuzzing en het inzetten van sanitizers (AddressSanitizer, UndefinedBehaviorSanitizer) helpen bij het opsporen en voorkomen van overschrijdingen.

Historische context en hedendaagse relevantie: bufferoverschrijding werd in de jaren tachtig als een prominente kwetsbaarheid erkend en heeft geleid tot talloze exploits. Inmiddels zijn veel mitigaties ontwikkeld, maar het risico blijft bestaan in oudere of slecht beveiligde software en in systemen die ongeteste invoer verwerken.