opsporen

Op sporen is een Nederlands werkwoord met de betekenis van iemand, een voorwerp of informatie opsporen of traceren. Het wordt veel gebruikt in politie- en onderzoekscontexten, maar ook in het dagelijks taalgebruik wanneer iemand wordt bedoeld te vinden of de oorsprong van iets te achterhalen. Het werkwoord is transitief en gaat meestal vergezeld van een direct object, bijvoorbeeld iemand op te sporen of een bewijsstuk op te sporen.

Voorbeelden zijn onder meer: de politie heeft de verdachte opgespoord; de onderzoekers proberen de oorsprong van de ziekte op te sporen; journalisten kunnen proberen feiten op te spoeren. Het werkwoord kan ook in samengestelde zinnen voorkomen met de infinitief op te sporen, zoals in “om de oorsprong op te sporen”. Bij gebruik in de voltooide tijd is opgespoord de juiste vorm van het participium: hij heeft de verdachte opgespoord.

Etymologie en vorming: opsporen is samengesteld uit op- (een prefix met verschillende betekenissen, waaronder gerichtheid) en spoor (een spoor, track). De betekenisontwikkeling sluit aan bij het idee van achterhalen door het volgen van sporen. De verwante termen achterhalen, traceren en opsporingswerk worden vaak in dezelfde context gebruikt.

Zie ook: achterhalen, traceren, opsporing, opsporingsdienst. Opsporen blijft een algemeen gebruikte term voor het gericht zoeken naar iemand of iets, vaak met een nauwkeurig doel in onderzoek of handhaving.