broedgroepen

Broedgroepen zijn sociale eenheden binnen een soort waarin één of meer paren betrokken zijn bij het voortbrengen en grootbrengen van nakomelingen. De samenstelling varieert sterk per soort: soms bestaan broedgroepen uit een dominant paar dat samen broedt, terwijl in andere gevallen meerdere volwassen dieren als helpers optreden en bijdragen aan voedselvoorziening, nestbescherming en verzorging van de jongen. Deze vorm van samenwerking wordt vaak aangeduid met coöperatieve of cooperatieve broedzorg.

De aanwezigheid van helpers kan de reproductieve successen vergroten. Helpers kunnen taken verdelen, waardoor jongen sneller groot worden en overlevingskansen toenemen. Daarnaast kan een grotere groep betere bescherming bieden tegen predatoren en meer ogen hebben voor voedselbronnen. Kinselectie speelt hierbij vaak een rol, omdat helpers verwant kunnen zijn aan de jongen die ze verzorgen. Toch kunnen de kosten opwegen tegen de voordelen, bijvoorbeeld door competitie om voedsel en nestplaatsen of door conflicten over reproductieve rechten.

Broedgroepen komen voor bij uiteenlopende dieren, van zoogdieren tot vogels en sommige vissen. Een bekend voorbeeld zijn meervoudige en cooperatieve broedgroepen bij bepaalde zoogdieren zoals de meerkatten, waar ook oudere nakomelingen meewerken aan de zorg voor nieuw geboren jongen. In vogelgroepen en andere taxa variëren de mate en vormen van samenwerking afhankelijk van omgevingsdruk en hulpbronnen.

Beleid en beheer in natuurbehoud en in dierentuinen houden rekening met broedgroepen, omdat verstoring of verandering van groepssamenstelling de voortplanting kan beïnvloeden. Inzicht in de sociale structuur van broedgroepen draagt bij aan het begrijpen van populatiedynamiek en aan effectieve beschermingsstrategieën.