bijgeschaafd

Bijgeschaafd is een Nederlands woord dat doorgaans als bijvoeglijk naamwoord of voltooid deelwoord fungeert. Het is de voltooid deelwoordsvorm van het werkwoord bijschaven en betekent letterlijk: verder schaven om oneffenheden te verwijderen en een gladder oppervlak of fijnere afwerking te bereiken. Het combineert het prefix bij- met schaaf, waarmee de betekenis nadrukkelijker maakt dat een extra stap van schaven is toegepast.

In technische context verwijst bijgeschaafd naar een finishing touch in bewerkingen zoals houtbewerking, metaalbewerking of industriële productie. Het duidt op een proces waarbij ruwe vormen, krassen of onregelmatigheden worden weggewerkt om een gelijkmatige, egale en vaak betere kwaliteit te verkrijgen. Het kan zowel fysiek materiaal betreffen als een abstracte verbetering van een productontwerp, prototype of tekst.

Metaforisch kan bijgeschaafd ook verwijzen naar verfijning of polishing van niet-materiële zaken: een bijgeschaafde versie van een ontwerp, een document of een beleid dat beter aansluit bij wensen of vereisten. Synoniemen zijn gefijnd, gepolijst of verfijnd, terwijl het contrast met een ruwe of onafgewerkte toestand duidelijk maakt dat extra aandacht aan details is besteed.

Voorbeelden: een houten paneel dat na de laatste bewerking bijgeschaafd is tot een egale afwerking; een software- of productversie die bijgeschaafd is om prestaties of gebruiksvriendelijkheid te verbeteren; een tekst die stilistisch en duidelijker is bijgeschaafd.