beredeneerde

Beredeneerde is een bijvoeglijk naamwoord en het verleden deelwoord van het werkwoord beredeneren. Het duidt aan dat een gedachte, oordeel of besluit voortkomt uit een systematisch proces van redeneren en onderbouwing. Een beredeneerde uitspraak is doorgaans goed doordacht en kan worden verantwoord aan de hand van feiten, aannames en logisch gevolgtrekkingen.

Etymologie en vormen

Het werkwoord beredeneren komt van redeneren met het prefix be-, waardoor de handeling van zorgvuldig redeneren wordt benadrukt. Als bijvoeglijk naamwoord verschijnt het in vormen als beredeneerde mening, beredeneerde analyse of beredeneerde conclusie.

Gebruik en context

In wetenschappelijke, juridische en beleidsmatige contexten wordt vaak gesproken van beredeneerde analyses of conclusies om aan te geven dat het doelbewust en volgens een heldere redenering is opgebouwd. In onderwijs- en journalistieke teksten functioneert beredeneerd als signaal voor zorgvuldigheid en verantwoording. Het begrip staat vaak naast termen als onderbouwd, gedegen en doordacht.

Voorbeelden en nuances

Een beredeneerde oplossing houdt rekening met verschillende opties en weegt de voor- en nadelen af. Het woord legt de nadruk op het proces van redenering, minder op puur feitelijke ondersteuning; daarom kan een beredeneerde uitspraak ook vertrouwen winnen bij lezers die een logisch én onderbouwd betoog verwachten.

Zie ook

Synoniemen omvatten doordacht, gedegen en weloverwogen; antoniemen zijn onberedeneerd of ongefundeerd. In vergelijking met onderbouwen verwijst beredeneren vaker naar het interne denkproces en de logische structuur van het betoog.