benachteiligende

Benachteiligende is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets iemand benadeelt of in een nadelige positie plaatst. Het is afgeleid van het werkwoord benadelen en wordt gevormd met de uitgang -ende, waardoor het zowel attributief als predicatief kan worden gebruikt (bijvoorbeeld een benachteiligende maatregel).

In juridisch, beleidsmatig en sociaal-wetenschappelijk taalgebruik verwijst benachteiligende vaak naar praktijken, maatregelen, omstandigheden of factoren die oneerlijk of disproportioneel nadelig uitwerken voor een individu of een groep. Voorbeelden zijn benachteiligende arbeidsovereenkomsten, benachteiligende kwalificatie-eisen of benachteiligende selectieprocedures. De term wordt soms synoniem gebruikt met discriminatoire of oneerlijke benadeling, hoewel “benachteiligend” niet per se een formele juridische kwalificatie is.

Context en gebruik

- Maatstaven en instrumenten: benachteiligende regels of procedures die bepaalde groepen sneller of vaker benadeelden dan andere.

- Practijken en beleid: benachteiligende praktijken op de arbeidsmarkt of in het onderwijs.

- Factoren en omstandigheden: factoren die iemands kansen negatief beïnvloeden, zoals gebrek aan toegang tot middelen of informatie.

Relationele context

Benachteiliging en gelijke behandeling zijn sleutelbegrippen in antidiscriminatiewetgeving in veel rechtsgebieden. Een benachteiligende maatregel kan onder omstandigheden strijdig zijn met het beginsel van gelijke behandeling, zeker wanneer zij samenhangt met een beschermd kenmerk als leeftijd, geslacht, ras of handicap. De term fungeert vooral als beschrijvende aanduiding van een nadelige uitkomst, zonder noodzakelijkerwijs een juridisch oordeel te bevatten.