ademhalingsmechanisme

Ademhalingsmechanisme verwijst naar de fysiologische processen die ademhaling mogelijk maken: ventilatie, gaswisseling en gastransport. Het omvat de mechanische bewegingen van de borstkas en de ademhalingsspieren, en de regulatie door het zenuwstelsel en chemische controles van ademhaling.

Mechanische aspecten: tijdens rustige inademing trekt het diafragma samen en beweegt naar beneden; externe tussenribspieren tillen de ribben op waardoor de borstkas groter wordt. Door toegenomen longvolume daalt de intrapleurale druk negatief, waardoor de longen zich uitbreiden en lucht de longen instroomt totdat de druk in de longen overeenkomt met de atmosferische druk. Uitademing is meestal passief door elasticiteit van longen en borstwand; bij inspanning worden aanvullende ademhalingsspieren ingezet, zoals buikspieren en interne tussenribspieren.

Regulatie: ademhaling wordt gecoördineerd door ademhalingscentra in de hersenstam (medulla oblongata en pons). Centrale chemoreceptoren meten pH en CO2-concentratie in hersenvocht; perifere chemoreceptoren in de halsslagaders reageren op O2, CO2 en pH. Prikkels zoals lichaamsbeweging, temperatuur en pijn kunnen de ademhaling aanpassen. Het cortex kan ademhaling vrijwillig beïnvloeden; reflexen zoals Hering-Breuer helpen overrekking te voorkomen.

Gasuitwisseling en transport: gaswisseling vindt plaats in de alveoli, waar O2 diffundeert naar het bloed en CO2 diffundeert naar de alveolaire lucht. Ventilatie-perfusie-afstemming zorgt voor efficiënte uitwisseling. O2 wordt vervoerd door hemoglobine in rode bloedcellen; CO2 wordt grotendeels als bicarbonaat in plasma vervoerd, met een deel gebonden aan hemoglobine en een deel opgelost in bloedplasma. Surfactant verlaagt oppervlaktespanning en ondersteunt alveolaire werking.

Samenvatting: het ademhalingsmechanisme is een geïntegreerd systeem waarbij spierbewegingen drukverschillen veroorzaken, de hersenstam de ademhaling reguleert en gasuitwisseling en -transport in het bloed zuurstofvoorziening en CO2-removale mogelijk maken.