aangeborenimmuunreceptoren

Aangeboren immuunreceptoren zijn receptoren die deel uitmaken van het aangeboren immuunsysteem en conservatieve moleculaire patronen herkennen. Ze reageren op pathogeen-gerelateerde patronen (PAMPs) en op schade- of stresssignalen (DAMPs). Door deze herkenning kunnen cellen van het immuunsysteem snel een eerste verdedigingslinie opzetten zonder de aanwezigheid van een specifiek eerder opgelopen immunologisch geheugen.

Voorbeelden omvatten Toll-like receptoren (TLR's) op het celoppervlak of in endosomen; NOD-like receptoren (NLR's) en RIG-I-achtige receptoren (RLR's) in de cytosol; en C-type lectine receptoren (CLR's). De cGAS-STING-route detecteert cytosolisch DNA. Een belangrijke groep vormen inflammasomen zoals NLRP3, die bij activatie caspase-1 activeren en IL-1β en IL-18 vrijgeven.

Activering van AIRs leidt tot signaalroutes zoals NF-κB en IRF's, wat resulteert in de productie van pro-inflammatoire cytokines (bijv. TNF, IL-6) en type I interferon, en tot chemokine-afgifte die neutrofielen en andere cellen naar de plaats van infectie trekt. Inflammasomen kunnen ook pyroptose induceren, waardoor verdere ontstekingsmediatoren vrijkomen.

De werking van aangeboren immuunreceptoren is cruciaal voor vroege bestrijding van infecties en het vormen van input aan het adaptieve immuunsysteem. Storingen of overactiviteit van AIRs kunnen leiden tot autoinflammatoire aandoeningen of bijdragen aan chronische ontstekingen. Therapeutische benaderingen richten zich op het moduleren van AIR-signalen, bijvoorbeeld via TLR-remmers of IL-1-blokkers.