overactiviteit

Overactiviteit is een begrip dat verwijst naar een onbedoeld of buitensporig hoog niveau van activiteit of arousal. Het kan voorkomen bij mensen, maar ook als een fysiologische of neurologische reactie van het lichaam. De term wordt in diverse vakgebieden gebruikt en kan verschillende oorzaken en uitingsvormen hebben, afhankelijk van de context.

In de geneeskunde kan overactiviteit voorkomen als motorische rusteloosheid bij kinderen en volwassenen, als gevolg van aandoeningen zoals ADHD of als symptoom bij psychische of neurologische aandoeningen. Ook hormonale of stofwisselingsstoornissen, zoals hyperthyreoïdie, kunnen leiden tot verhoogde energie, prikkelbaarheid en sneller denken of bewegen. Medicatie- en stimulerendmiddelgebruik kunnen eveneens tijdelijke overactiviteit veroorzaken.

Symptomen variëren maar kunnen bestaan uit aangedreven en niet stil kunnen zitten, snelle spraak, impulsiviteit, moeite met concentratie en een verhoogde fysiologische arousal (zoals hartslag en ademhaling). De ernst en aard van de klachten hangen af van de onderliggende oorzaak en de context.

Diagnose gebeurt meestal op basis van klinische evaluatie, observatie en, indien relevant, gericht onderzoek naar mogelijke onderliggende oorzaken. Bij aandoeningen zoals ADHD kunnen aanvullende vragenlijsten en criteria uit diagnostische handboeken worden gebruikt.

Behandeling is afhankelijk van de oorzaak en kan bestaan uit gedragstherapie, aanpassingen in leefstijl (voldoende slaap, stressmanagement, vermijding van overmatige stimulatie), en medische behandeling voor de onderliggende aandoening. In sommige gevallen kunnen medicatie of andere behandelmodaliteiten worden toegepast om de activiteit te reguleren. See also: ADHD, hyperactiviteit, arousal.