Warmteprikkels

Warmteprikkels verwijzen naar stimuli die bij een mens de waarneming van warmte op de huid opwekken. Deze prikkels worden waargenomen door warmte-thermoreceptoren in de huid, met name in de Dermis. Het menselijke warmteregime ligt meestal tussen ongeveer 30 en 45 graden Celsius; bij hogere temperaturen wordt de prikkel ervaren als pijn (noxieuze hitte) vanaf circa 45 graden.

De transductie vindt plaats via warmtegevoelige zenuwvezels, predominantly C-vezels, die geleiding verzorgen naar het centrale zenuwstelsel. Moleculaire transductie vindt plaats via warmtegevoelige kanalen, zoals TRPV3 en TRPV4, die reageren op opwarming. Voor koudeprikkels zijn andere kanalen betrokken (zoals TRPM8); in de perceptie van warmte speelt de combinatie van meerdere kanalen en vezeltypes een rol.

Gevoeligheidstoestanden worden doorgegeven via de achterstrengpaden en de spinothalamische pijp naar de thalamus, en vervolgens naar de somatosensorische cortex. Daarnaast dragen limbische en insulaire systemen bij aan de affectieve en motivationale aspecten van warmte-ervaring, waardoor de ervaring ook emotioneel kan variëren.

Perceptie van warmte kan aanpassen met langdurige blootstelling; warmteprikkels kunnen leiden tot remming of afname van gevoeligheid (adaptatie). Bij gezondheid is de perceptie goed gelokaliseerd en proportioneel aan de temperatuurstijging. Klinisch kunnen storingen in warmtewaarneming voorkomen bij neuropathieën of ontstekingsaandoeningen, bijvoorbeeld bij small-fiber neuropathieën, inflammatoire hyperalgesie of warmte-allodynie. Warmteprikkels zijn daarmee een belangrijk onderdeel van de somatosensorische waarneming en pijngeving.