Voedingscompositiedatabases

Voedingscompositiedatabases zijn gestructureerde verzamelingen van gegevens over de voedingswaarde van voedingsmiddelen, beheerd door nationale of internationale instellingen. Ze vormen een belangrijk hulpmiddel voor dieetplanning, voedingsonderzoek, beleidsvorming en productontwikkeling. In deze databases staan waarden voor diverse nutriënten, meestal per 100 gram of per portie, waaronder de energiewaarde, macronutriënten (eiwit, koolhydraten, vet) en micronutriënten (vitaminen en mineralen). Vaak komen ook gegevens over vezel, suikers, vrije vetzuren of aminozuren voor, en soms informatie over verzadigde vetten, cholesterol of glycemische index. Voor elk voedselitem staan aanvullende gegevens zoals de meetmethode, de verwerkingsstaat (rauw, bewerkt) en de bron van de data. Ook samengestelde gerechten of ingrediënten worden vaak opgenomen.

Organisatie en codering spelen een belangrijke rol. Voedingsitems krijgen codes en de nutriënten zijn genormaliseerd naar uniforme eenheden om vergelijkingen tussen producten en datasets mogelijk te maken. Internationale samenwerking en standaarden, zoals codingsystemen en dataformaten, faciliteren de uitwisseling en interoperabiliteit van gegevens.

Voorbeelden van belangrijke bronnen zijn onder meer NEVO, het Nederlandse Voedingsstoffenbestand; USDA FoodData Central uit de Verenigde Staten; en Europese initiatieven zoals EuroFIR. Daarnaast bestaan er nationale of regionale databanken en samengestelde datasets (bijvoorbeeld McCance & Widdowson’s in het Verenigd Koninkrijk). Deze databases worden gebruikt in dieetadviezen, klinische voeding, voedingsonderzoek en productetikettering.

Beperkingen omvatten variabiliteit tussen databanken door verschillende meetmethoden en voedselvarianten, lacunes in data voor regionale producten, en veroudering van sommige waarden. Harmonisatie en transparantie van bronnen blijven aandachtpunten voor verbeteren en vergelijkbaarheid.