Tussenwoningen

Een tussenwoning is een woning die onderdeel uitmaakt van een aaneengesloten rij panden en een gezamenlijke muur heeft met de buren aan beide zijden. Het begrip wordt vooral in Nederland en Vlaanderen gebruikt. Het tegenovergestelde is de hoekwoning, die aan het uiteinde van een rij staat, en de vrijstaande woning, die los van andere woningen staat.

Kenmerken en indeling

Een tussenwoning heeft doorgaans een compact en lang gebouwlichaam met een smalle gevel. De voor- en achtertuin zijn meestal kleiner dan bij vrijstaande woningen. De indeling is vaak standaard: een hal met trappenhuis op de leeflaag, een woonkamer en een eet- of woonkamer met keuken op de begane grond, en op de verdieping meerdere slaapkamers en een badkamer. Vele tussenwoningen beschikken over een zolder of berging onder de schuinte van het dak. De buitenkant bestaat meestal uit metselwerk of gepleisterde gevels en een zadeldak of lessenaak.

Historische context

Tussenwoningen verschenen in groten getale tijdens de industrialisatie en urbanisatie in de negentiende en vroege twintigste eeuw. Ze boden een compacte, betaalbare huisvesting in stedelijke uitbreidingswijken. Door de massaproductie van bouwmaterialen en decentrale bouwers kwamen ze in veel Nederlandse steden en dorpen voor. Hoewel velen gerenoveerd of verbouwd zijn, behouden ze vaak een kenmerkend straatbeeld met dezelfde of vergelijkbare afmetingen en gevelindelingen.

Huidige functie en varianten

Tussenwoningen blijven populair vanwege hun efficiëntie en haalbare woonoppervlakte in stedelijke gebieden. Moderne renovaties richten zich op betere isolatie, comfort en herindeling van interieurs, terwijl de structuur van de naastgelegen muren meestal behouden blijft. Varianten bestaan in gevelafwerking en interieurindelingen, maar de basisprincipes van een woning tussen meerdere buren blijven gelden.