Toetsvormen

Toetsvormen is een verzamelterm voor de verschillende manieren waarop onderwijsinstellingen en opleiders leerresultaten evalueren. Toetsen meten kennis, begrip, vaardigheden en competenties en kunnen zowel summatief als formatief worden ingezet.

Schriftelijke toetsen bestaan doorgaans uit vragen die kennis en begrip toetsen, bijvoorbeeld gesloten vragen zoals meerkeuze of waar-niet-waar, en open vragen of casusvragen. Mondelinge toetsen omvatten proefgesprekken, presentaties of interviews, gericht op communicatie en argumentatie. Praktische toetsen beoordelen praktische vaardigheden in een realistische situatie, bijvoorbeeld demonstraties, laboratoriumwerk of simulaties. Portfolios geven een overzicht van werk over een langere periode en bevatten reflecties op leerproces en groei. Project- of casustoetsen evalueren een eindproduct of oplossing in een concrete context. Digitale toetsen vinden online plaats en kunnen adaptief zijn; ook open-book en automatische scoring komen voor.

Formatieve toetsing biedt feedback om leren te sturen, zonder directe gewichtstoekenning aan eindresultaat, terwijl summatieve toetsing leerprestaties op een vastgesteld moment evalueert en afsluitend is.

Kwaliteitsvereisten bij toetsvormen zijn betrouwbaarheid en validiteit, evenals transparante beoordelingscriteria en rubrics die de scoring ondersteunen. Ontwerpkeuzes bij het selecteren van toetsvormen hangen samen met het leerdoel, het niveau, de context en de toegankelijkheid. Zo dragen duidelijke criteria en een consistente werkwijze bij aan rechtvaardige en vergelijkbare beoordelingen.