argumentatie

Argumentatie is het proces van het formuleren en evalueren van redenen die leiden tot een stelling. In de praktijk gaat het om een communicatiehandeling waarin een spreker of schrijver probeert het publiek te overtuigen door duidelijke redenen en onderbouwing te geven.

Een goed opgebouwde argumentatie bevat een stelling (de beoogde conclusie), premissen (de redenen), bewijsmaterialen of feiten, en zo nodig een warrant of toelichting die de relatie tussen premissen en conclusie legitimeert. Tegenargumenten en daarop voorgestelde weerlegging versterken de sterkte van een betoog.

Argumentatiestructuren kunnen deductief zijn (als de premissen waar zijn, volgt de conclusie noodzakelijk) of inductief (de premissen geven waarschijnlijkheid). Een veelgebruikt kader is het Toulmin-model met claim, data, warrant, backing, qualifier en rebuttal. Enthymemen zijn verkorte argumenten waarbij een onderdeel ontbreekt.

Bij evaluatie spelen relevantie, voldoende en betrouwbare bewijslast, en de logische samenhang een rol. Ook feitelijke juistheid en afwezigheid van vooringenomenheid zijn belangrijk. In de praktijk gaat het om context en doel; naast formele argumentatie komt het vaak voor in wetenschap, recht, journalistiek en politiek. Drogredenen, zoals ad hominem, valse oorzaak en onterechte generalisaties, treden op bij zwakkere argumentaties.