Therapieontwerp

Therapieontwerp is het systematisch plannen, ontwikkelen en evalueren van therapeutische interventies met als doel gezondheidsresultaten te verbeteren. Het vakgebied integreert klinische kennis met ontwerp- en veranderingsmethoden om behandelprogramma's, psychische zorg, revalidatie en digitale therapieën te realiseren. Het begrip wordt in verschillende disciplines gebruikt, waaronder psychologie, geneeskunde, zorginnovatie en gezondheidstechnologie.

Centraal in therapieontwerp staat het afstemmen op de behoeften en ervaringen van gebruikers, zoals patiënten, cliënten en zorgverleners. Het proces begint vaak met een zorgprobleemanalyse, gevolgd door doelstellingen, theorie van verandering en een logica-model dat laat hoe interventie tot gewenste effecten leidt. Ook rekening houden met ethische, culturele en economische factoren is essentieel.

Een therapieontwerp omvat meestal de inhoud en structuur van de interventie (inhoud, activiteiten, materialen), de leveringswijze (face-to-face, digitaal, blended), de dosage en implementatieplanning, en de middelen en training voor professionals die de interventie uitvoeren. Daarnaast wordt vaak gewerkt met prototyping, co-creatie en iteratieve testen.

Methoden en aanpak worden toegepast om interdisciplinair te ontwikkelen. Design thinking, intervention mapping en gedragveranderingsmodellen helpen bij de ontwikkeling. Co-creatie met eindgebruikers, pilootstudies en procesevaluatie dragen bij aan aanpassing en verbetering.

Evaluatie richt zich op effectiviteit, haalbaarheid, acceptatie en bruikbaarheid. Onderzoek kan kwalitatief, mixed-methods of gerandomiseerde ontwerpen omvatten, afhankelijk van context en fase.

In de praktijk dient therapieontwerp als brug tussen kennis en uitvoering en ondersteunt het bij de ontwikkeling van therapeutische programma's, digitale therapeutische hulpmiddelen en richtlijnen. Uitdagingen omvatten beperkte evidence, implementatierisico's en de noodzaak tot continue verfijning.