Servicegeoriënteerd

Servicegeoriënteerd is een ontwerp- en architectuurprincipe waarbij systemen bestaan uit losse, herbruikbare diensten die via expliciete interfaces met elkaar communiceren. Een dienst levert een of meer specifieke functies en kan in verschillende contexten en bedrijfsprocessen worden ingezet. Het doel is functionaliteit beschikbaar te stellen op een manier die onafhankelijk is van de concrete implementatie, zodat samenwerking tussen systemen en organisaties eenvoudiger wordt.

Kernprincipes zijn onder andere losgekoppelde diensten, contract-gebaseerde interfaces, duidelijke afbakening van verantwoordelijkheden en autonomie van individuele diensten. Communicatie volgt gestandaardiseerde protocollen en formaten, zoals REST of SOAP, en kan plaatsvinden via berichten, events of een servicebus. Belangrijk zijn herbruikbaarheid, samenstelling van diensten en de mogelijkheid om wijzigingen door te voeren zonder klanten te hinderen.

Relatie met SOA en microservices: in de praktijk wordt servicegeoriënteerd vaak geassocieerd met servicegeoriënteerde architectuur (SOA). Mikroservices vormen een fijnmazigere, gedecentraliseerde uitvoering van dit principe, met nadruk op bounded contexts en containerisatie. Moderne implementaties combineren vaak cloud-native technieken, API-gateways en orkestratie.

Voordelen omvatten verhoogde wendbaarheid, betere herbruikbaarheid van functionaliteit en flexibele integratie van verschillende systemen, evenals schaalbaarheid. Omdat diensten via duidelijke contracten opereren, kunnen organisaties sneller nieuwe processen samenstellen en inspelen op veranderende eisen.

Uitdagingen betreffen governance en beheer van vele diensten, complexiteit van distributed systems, latentie en prestatiekenmerken, beveiliging en naleving, en moeilijkheden met gegevensconsistency en transacties over meerdere services.

Toepassingsgebieden zijn onder meer enterprise IT, overheden, bedrijfsintegratie en cloud-native omgevingen waar diverse systemen efficiënt met elkaar moeten samenwerken.