Segregatie

Segregatie is het systematisch scheiden van groepen mensen op basis van kenmerken zoals ras, etniciteit, religie of sociaaleconomische status, binnen gebieden zoals woonwijken, scholen, werkplekken en openbare voorzieningen. Het begrip kan zowel als beleid (juridisch afgedwongen) optreden als als feitelijke praktijk die voortkomt uit maatschappelijke ontwikkelingen. In de literatuur wordt onderscheid gemaakt tussen jurele segregatie (wetgeving die groepen gescheiden houdt) en de facto segregatie (verworven door dagelijkse beslissingen, gewoontes en marktkrachten).

Historisch gezien zijn de bekendste voorbeelden raciale segregatie: in de Verenigde Staten leidde de Jim Crow-wettenmiddelen tot systematische scheiding van African Americans in scholen, vervoer en openbare ruimtes. In Zuid-Afrika werd segregatie verder uitgewerkt in de apartheidspolitiek, waarbij de staat expliciet woon- en onderwijsgebieden aan verschillende bevolkingsgroepen toewijst. Dessegatie en gelijke rechten zijn daarna stap voor stap ingevoerd, maar sporen van eerdere praktijken blijven zichtbaar in sociaaleconomische ongelijkheden en stedelijke verdeling.

In Nederland is er minder wettelijke segregatie geweest, maar bestaan er wel vormen van segregatie in buurten en scholen, mede door woning- en arbeidsmarktdynamiek, inkomen en migratieachtergrond. Dergelijke segregatie heeft invloed op onderwijsresultaten, toegang tot banen en gezondheidsuitkomsten, en draagt bij aan maatschappelijke ongelijkheid.

Beleid tegen segregatie richt zich op anti-discriminatiewetten, gelijke toegang tot onderwijs en arbeid, en stedelijke planning die inclusie bevordert, zoals gemengd woningbouwbeleid,.Interface maatregelen en integratie- en kansbeleid. Debatten hierover draaien om balancing tussen individuele vrijheden en maatschappelijke gelijkheid, en het voorkomen van negatieve stereotypering.