Schroefnaaf

Schroefnaaf is een term uit het Nederlands voor een type wielnaaf dat op een fiets of ander voertuig wordt bevestigd met schroefverbindingen. De naaf bevindt zich in het wiel en wordt vastgehouden aan de vork of het frame door een doorlopende as met schroefdraad waarop moeren aan beide zijden worden aangedraaid. Dit maakt het mogelijk om het wiel met een sleutel te verwijderen en weer te monteren.

Constructie en werking

Een schroefnaaf gebruikt meestal een stugge as met buitenste schroefdraad. De vork- of framedropouts zijn ontworpen om de naafdop en moeren te bevestigen, zodat het wiel stevig in het frame blijft. Bij demontage draait men de moeren los om het wiel los te halen. De naaf kan dubbelzijdige of enkele conus en lagers bevatten, afhankelijk van het ontwerp. In tegenstelling tot modernere systemen zoals snelkoppelingen of doorlopende assen vereist een schroefnaaf vaak gereedschap en wat tijd bij het verwijderen of vervangen van een wiel.

Historisch gebruik en hedendaagse context

Schroefnaffen waren gangbaar op veel klassieke fietsen en werden ook toegepast op enkele oudere[][] andere voertuigen. In de late 20ste eeuw maakte de opkomst van het snelle-ontwerp (quick release) en later doorvoerdeassen moderne onderhoudsgemak en gebruiksgemak mogelijk, waardoor schroefnaffen minder algemeen werden. Toch worden ze nog steeds aangetroffen op sommige oudere, klassiek ontworpen fietsen, op fietsen in onderhoudsarme of heftige gebruiksomstandigheden, en bij bepaalde soorten kinder- of recreatieve fietsen waar eenvoud en robuustheid centraal staan.

Voordelen en nadelen

Voordelen van de schroefnaaf zijn de eenvoudige, robuuste constructie en lage kans op technisch falen bij correct onderhoud. Nadelen zijn het extra gereedschap en tijd die nodig zijn voor demontage, en de iets lichtere mobiliteit bij snelle wielvervanging vergeleken met moderne quick-release systemen.

Zie ook

Wielnaaf, Quick release, Doorvoernaaf, Zelfbalansonderwerpen in fietsonderhoud.

---