Scheepsverkeer

Scheepsverkeer is het geheel van bewegingen van schepen op zee en in binnenwateren, en de organisatorische en technische voorzieningen die deze bewegingen controleren en ondersteunen. Het omvat de planning en uitvoering van routes, verkeersschemes en scheepvaartroutes, evenals het beheer van verkeer in havens, bruggen en sluizen. Het doel is om veiligheid, doorstroming en milieuaspecten zo goed mogelijk te combineren.

Belangrijke onderdelen zijn onder meer internationale en nationale regelgeving, scheepvaartwegen en verkeerscontrolecentra. Internationale normen worden bepaald door organen zoals de International Maritime Organization (IMO) en omvatten regels zoals de International Regulations for Preventing Collisions at Sea (COLREGs) en SOLAS-voorschriften. Verkeersleiding in drukke gebieden wordt vaak uitgevoerd door Vessel Traffic Service (VTS) systemen, die schepen volgen met radar en AIS en waar nodig advies en instructies geven.

Technologie speelt een centrale rol. Het Automatic Identification System (AIS) maakt zichtbaarheid en communicatie tussen schepen mogelijk, terwijl radar, elektronische navigatie (ECDIS) en maritieme kaarten de situational awareness verbeteren. Verkeersmaatregelen omvatten schepenroutes, verkeersstrepen, verkeerssectors en vaak snelheidsbeperkingen, om aanvaring en congestie te voorkomen.

Infrastructuur zoals boeien, lichten, bruggen en sluizen verdeelt en reguleert het scheepsverkeer. Scheepsverkeer heeft economische betekenis door de efficiënte werking van havens en handelsroutes, maar stelt hoge eisen aan veiligheid, milieu en samenwerking tussen staten en havens. Trends zoals digitalisering, e-navigation en automatisering van schepen beloven verdere verbetering van doorstroming en efficiëntie.