sluizen

Sluis (meervoud sluizen) is een constructie die waterlopen met verschillende waterstanden met elkaar verbindt, zodat schepen kunnen passeren en de waterstand gereguleerd kan worden. Een sluis bestaat doorgaans uit een sluiskamer tussen twee deuren. Wanneer een schip de sluis binnenvaart, sluiten de deuren aan de kant van de keel en wordt water in de kamer gepompt of uit de kamer afgevoerd totdat de waterstand in de kamer gelijk is aan de naastliggende zijde. Vervolgens opent de deur aan de andere kant en kan het schip verder varen. Het verplaatsen van water in de kamer gebeurt via kleppen en leidingen en kan worden ondersteund door pompen, afhankelijk van het ontwerp.

Sluizen variëren in uitvoering. Sommige hebben één sluiskamer, andere meerdere kamers, waardoor grotere hoogteverschillen of zwaardere verkeersdrukken kunnen worden verwerkt. De deuren zijn meestal zware sluisdeuren die een goede afsluiting vormen tijdens het vullen of leegmaken van de kamer. Moderne sluizen worden doorgaans bediend door hydraulische of elektrische systemen en kunnen lokaal of op afstand worden bestuurd; veel sluizen zijn geautomatiseerd en gemonitord.

Naast navigatie spelen sluizen een belangrijke rol bij waterbeheer: ze regelen rivierpeilen, helpen bij het polder­systeem en voorkomen overstromingen. Ze helpen ook bij het balanceren van zoetwaterinvoer en afvoer in rivierbekkens en estuaria.

Sluizen zijn een kenmerk van het Nederlandse en Belgische binnenvaartnetwerk en komen wereldwijd voor waar schepen tussen wateren met verschillende niveaus bewegen. Ze vormen essentiële infrastructuur voor het binnenlands varen, waterbeheer en het milieu.