Schakelapparatuur

Schakelapparatuur is een verzamelnaam voor elektrische uitrusting die wordt gebruikt om circuits te schakelen, te verdelen, te beschermen en te isoleren binnen elektriciteitsnetten en industriële installaties. Het vormt een kernonderdeel van verdeelstations en schakelkasten en maakt veilige toegang tot de elektrische installatie mogelijk, terwijl onderhoud en beveiliging tegen storingen mogelijk blijven.

Tot de schakelapparatuur behoren onder meer schakel- en beveiligingsinrichtingen zoals stroomonderbrekers (vermogensschakelaars), zekeringen, contactors, relais en motorstarters, evenals overspanningsbeveiliging en besturingscomponenten. Daarnaast omvat het meestal busbars, isolatoren en afschermings- en afschakelingsvoorzieningen. De apparatuur is geschikt voor verschillende spanningsniveaus, van laagspanning tot middenspanning en hoogspanning.

Functie: het schakelen van delen van een elektrisch systeem, het beschermen tegen overbelasting en kortsluiting, en het isoleren van delen voor onderhoud. Schakelapparatuur maakt snelle uitschakeling mogelijk bij storingen en ondersteunt automatisering en gecontroleerde bedrijfsvoering.

Technologieën en configuraties: schakelsystemen worden onderverdeeld in luchtgeïsoleerde schakelkasten (AIS) en gasgeïsoleerde schakelkasten (GIS). AIS is doorgaans goedkoper en makkelijker te installeren maar vraagt meer ruimte, terwijl GIS compacte installaties mogelijk maakt en minder onderhoud vereist. In laagspanningsomgevingen komen vaak vacuum-schakelapparaten en motorstartassemblages voor.

Standaarden en veiligheid: ontwerp, productie en testen volgen internationale normen zoals IEC/NEN-EN-IEC 61439 voor laagspanningsschakelapparatuur en IEC 62271 voor midden- en hoogspanningsschakelapparatuur, aangevuld met nationale richtlijnen. Veiligheidsmaatregelen richten zich op het voorkomen van arcing, elektrische schokken en onbedoeld openen of sluiten van schakelaars.

Toepassingsgebied: schakelapparatuur wordt toegepast in elektriciteitsnetten, distributie- en transformatorstations, industriële installaties, gebouwen en hernieuwbare-energie-installaties. Voor onderhoud en betrouwbaarheid zijn regelmatige inspecties, testen en vervanging van componenten gebruikelijk.