Rechtsconformiteit

Rechtsconformiteit is de mate waarin een handeling, besluit of regelgeving in overeenstemming is met de toepasselijke rechtsnormen. Het begrip wordt veel gebruikt in bestuursrecht, ondernemingsrecht en publiekrechtelijke controles. Het doel is te voorkomen dat overheidsoptreden of private handelen in strijd is met wetten, verdragen en jurisprudentie.

Toepassingsgebieden: In de publieke sector gaat rechtsconformiteit over besluiten van de overheid, vergunningen en beleidsmaatregelen; in het privaatrecht gaat het bijvoorbeeld om contracten en bedrijfspraktijken die moeten voldoen aan wetgeving zoals consumentenwetgeving, arbeidsrecht en mededingingsrecht.

Normatieve basis: Rechtsconformiteit vereist naleving van formele normen (wetten, verordeningen, besluiten) en materiële normen (rechten, plichten, beginselen van behoorlijk bestuur). Daarnaast spelen EU-recht en internationale verdragen een rol voor Nederlandse beslissingen.

Toetsing en handhaving: Rechtsconformiteit wordt doorgaans getoetst via juridische kwaliteitsborging, juridische controle, bezwaar en beroep, en door rechterlijke toetsing bij geschillen. Overheidsorganen voeren interne controles en compliance-programma’s om rechtsconformiteit te waarborgen.

Voorbeelden: Een nieuw reglement moet in lijn zijn met de Grondwet en EU-richtlijnen; een arbeidsovereenkomst mag geen bepalingen bevatten die in strijd zijn met arbeidswetgeving; een product moet voldoen aan veiligheids- en consumentenbeschermingsregels.

Zie ook: rechtsgeldigheid, legaliteitsprincipe, compliance.