Plasmidegrootte

Plasmidegrootte verwijst naar de lengte van een plasmide, een circulair dubbelstrengs DNA-molecuul dat buiten het chromosoom van de gastheercel voorkomt. De grootte wordt meestal uitgedrukt in baseparen (bp) of kilobases (kb). Plasmiden variëren sterk in grootte en dragen vaak geen essentiële genes, maar wel gunstige eigenschappen zoals biosynthese- of resistentie-gerelateerde functies.

In praktische termen ligt de omvang van veel laboratoriumplasmiden tussen ongeveer 2 kb en 10 kb. Eenvoudige cryptische plasmiden kunnen enkele honderden tot duizenden bp bedragen, terwijl bekende cloning-plasmiden zoals de pUC-familie circa 2,7 kb zijn. Grotere plasmiden bestaan ook; veel natuurlijke plasmiden bevinden zich in de orde van tientallen tot honderd kilobases, en zeldzame megaplásmiden kunnen de grens overschrijden. De grootte beïnvloedt hoe het plasmide zich in de cel gedraagt, mede via de replicatieori en de verdeling over dochtercellen.

Grootte heeft invloed op kopiegetal en stabiliteit. Kleinere plasmiden kennen doorgaans een hoger kopiegetal, wat snelle expressie en productie mogelijk maakt maar ook een hogere celbelasting kan geven. Grotere plasmiden hebben doorgaans een lager kopiegetal en vereisen meer celresources voor replicatie en segregatie, wat de stabiliteit beïnvloedt. Het kopiegetal wordt gestuurd door de replicatieorigin (ori) en aanvullende stabilisatiesystemen.

Begrip van plasmidegrootte is cruciaal voor plasmidekeuze bij cloning, transformatie en genetische engineering, omdat grootte de capaciteit voor genetische cargo, transformeerbaarheid en onderhoud onder verschillende gastheersystemen beïnvloedt. Tamaand, grootte kan worden bepaald met genomische technieken zoals gelelektroforese, restrictieanalyse of sequencing.